Khi bạn gặp một ai đó, sự phân biệt đầu tiên mà bạn nhìn thấy ở họ là nam hay nữ. Và bạn đã quen với việc tạo ra sự khác biệt chắc chắn không thể chối cãi đó. Đó là nhận định từ một nhà phê bình thời trang sống ở thế kỉ 19, thời kì mà khái niệm về giới tính rất rõ ràng trong thời trang. Nhưng bước qua thế kỷ 20 chúng ta có lý do chính đáng cho sự do dự về nhận định này. Trong thời đại mà các chuẩn mực giới tính và nhiều chuẩn mực khác đã bị nghi ngờ và tháo dỡ, trang phục mang phong cách unisex là một kiểu đồng phục tượng trưng cho sự đấu tranh trong cuộc chiến văn hóa và bình đẳng giới.
1. Thời trang Uni là gì?
Phong trào unisex đã xuất hiện và chủ yếu diễn ra tại Mỹ vào năm 1968. Xu hướng bắt đầu nở rộ trên các đường băng ở Paris trong những tuần lễ thời trang, nơi các nhà thiết kế như Pierre Cardin, Andre Courreges và Paco Rabanne đã tạo ra một thời đại bình đẳng mới trên những sàn catwalk với những kiểu áo sơmi cách điệu đơn giản, rộng rãi cho nam nữ mặc chung, cùng những sáng tạo hoa văn đồ họa phi giới tính trên vải. Trang phục unisex của thập niên 1960 và 70 khao khát làm mờ hoặc vượt qua ranh giới phân chia giới tính trong thời trang cổ điển. Cuối cùng, nó đã mang lại sự tự tin và đồng điệu cho phong trào nữ quyền thời điểm đó. Thời trang phi giới tính đã dẫn đến một sự phá cách về phong cách đối với phụ nữ và trẻ em bắt đầu từ những năm 1980.
2. Phong cách Uni phát triển như thế nào trong thời trang
Trẻ em là đối tượng ảnh hưởng nhất trong cơn sốt unisex: sự ra đời của những chiếc quần cho bé gái dần thay thế cách mặc đầm tay phồng cổ điển gò bó, những chiếc áo T-shirt chỉ dành cho bé trai thì bé gái cũng có thể mặc đã đem lại sự tiện lợi cùng tiết kiệm cho những bậc cha mẹ…Lúc đó các bậc cha mẹ sợ rằng việc định kiến giới tính cứng nhắc khi còn nhỏ có thể tạo nên sự bất bình đẳng giới ở trẻ em, nhưng sự bối rối của việc nhầm lẫn giới tính cũng để lại những vết sẹo tâm lý kéo dài đối với trẻ. Để cân bằng hai khía cạnh đó, cha mẹ không chỉ cho con trẻ mặc quần áo trung tính về giới tính (và chơi đồ chơi trung tính về giới tính) trong nhiều thập kỷ trước khi mà unisex trở thành một từ thông dụng, nhưng còn là việc nuôi dạy trẻ em về bình đẳng giới với tư tưởng tiến bộ của những năm 1970 đã đưa xu hướng unisex lên một tầm cao mới. Trở thành một trong những trào lưu cấp tiến nhất và có ảnh hưởng đến tận bây giờ.
Mặc dù trang phục unisex nhằm giảm thiểu sự khác biệt giới tính cho cuộc đấu tranh nữ quyền nhưng nó thường có tác dụng ngược lại ở mặt thẩm mỹ. Tức là phần hấp dẫn của thời trang unisex nằm ở sự tương phản giữa người mặc và thuộc tính của trang phục. Một cô gái mặc chiếc áo sơmi nam tính với quần âu dài và kiểu tóc tém thì hấp dẫn hơn một chàng trai mặc chúng. Đó là ví dụ rõ nét cho sự tương phản không tưởng về phong cách unisex . Và sau đó là hàng loạt những thiết kế mang hơi thở đó như jumpsuit liền quần, áo cổ lọ và áo tunic dài…dù vậy các nhà thiết kế vẫn giữ lại các dấu hiệu giới tính truyền thống như áo ngực, trang điểm và trang sức cho phụ nữ, khiến giới thời trang bùng nổ thêm một phong cách mang tên tomboy rất quyến rũ.
3. Ứng dụng của phong cách Uni trong thời trang
Sự mới lạ của trang phục matchy-matchy “his-n-hers”, và trên đường tất cả mọi người mặc jumpsuits Futurism nhanh chóng tạo thành làn sóng để ủng hộ trào lưu Uni. Năm 1966, Yves Saint Laurent đã giới thiệu mẫu thiết kế trứ danh le smoking, một bộ tuxedo cho phụ nữ; sau đó là thêm phong cách gangster và sử dụng chất liệu kaki kiểu viễn tây. NTK Halston làm nên tên tuổi của mình với chiếc đầm Ultrasuede sơmi dáng dài thắt lưng mà hiện nay có mặt khắp nơi, một nét hiện đại, nữ tính trên chiếc áo sơ mi nam. Các mẫu trang phục cho phụ nữ không chỉ quần tây mà áo khoác blazers , áo sơ mi dáng dài…đã trở thành món đồ chính của tủ quần áo nữ hiện đại.
Từ những năm 1990, thời trang couple ra đời lần đầu tiên xuất hiện ở Hàn Quốc.Những cặp đôi mặc quần jean skinny, giày thể thao, áo len và hoodies giống nhau. Một trào lưu hàng may mặc unisex như vậy dễ tiếp cận và được xã hội chấp nhận hơn so với những năm 1960.
4. Phong cách Uni trong thời trang trẻ em ngày nay
Hiện nay thời trang Uni có mặt trong đời sống thường ngày với nhiều ứng dụng phổ biến. Các dạng áo thun T-shirt ngắn tay in nhiều hình ảnh năng động trẻ trung cho mọi đối tượng, áo polo thể thao, áo hoodie cá tính, quần skinny, quần short lưng thun, quần jogger và kết hợp sneaker…đã tạo cho trẻ em nhiều lựa chọn hơn rất nhiều. Những mẫu đồ casual này luôn chiếm đa số trong tủ đồ của các bé. Không chỉ nằm ở sự tiện lợi, tính linh hoạt, thoải mái và ứng dụng cao, các mẫu đồ Uni ngày càng được thiết kế với nhiều trào lưu mới và nhiều màu sắc mới. Các mẫu đồ Uni còn mang một ý nghĩa giáo dục thâm thuý hơn, chính là sự xoá nhoà mọi khoảng cách giới tính khiên cưỡng và gợi mở một tinh thần tự tin bình đẳng, thân thiện và tôn trọng bạn bè xung quanh ngay từ khi còn bé cho các bạn nhỏ.
Phong cách Uni trong thời trang trẻ em Jadiny
